در اکثر نقاط جهان، آجر، برای قرن ها و در برخی موارد هزاران سال، جزء اصلی معماری و ساخت ساختمان بوده اند. این احتمال وجود دارد که آجر، اولین مصالح ساختمانی ساخته دست بشر در جهان باشد. ساختمان های آجری کاملاً در همه جا وجود دارند و نمای آجری برای همه ی ما عادی شده است. شاید به این دلیل که، ساده، مقاوم، ارزان و در دسترس هستند.
آجر، زیبایی سنگ، یا مدرنیته بتن یا فولاد را ندارد. اما آنها دارای یک سری خواص قابل توجه هستند: آنها مقرون به صرفه، مقاوم در برابر آب و هوا و ضد آتش هستند. مواد اولیه ی آجر و آجر نما در همه جا یافت شده و بنابراین، به راحتی در دسترس هستند. یکی از مهم ترین مزایای آجر (آجر ساختمان سازی و آجر نما)، ا قابلیت بازیافت است. آنها همچنین، از نظر زیست محیطی کارآمد هستند، زیرا ساختار سلول باز آنها، گرما را ذخیره کرده و به آرامی آن را آزاد می‌کند و ساختمان های آجری را در تابستان خنک و در زمستان گرم می‌سازد.
اما آیا استفاده از آجر نما برای طراحی ساختمان ها، تکراری شده است؟ قطعا خیر! . نسل جدیدی از معماران در حال بازتعریف استفاده از آجر نما در ساختمان ها هستند و کار آنها نشان می‌دهد که، آجر نما احتمالاً در آینده همچنان محبوب باقی خواهد ماند زیرا رفته رفته، راه‌های جدید و خلاقانه ای برای بهره‌برداری از ویژگی‌های متعدد و مزایای آن پیدا می‌شود.
در ادامه، ده پروژه که بطور خلاقانه ای از آجر نما در طراحی آن ها استفاده شده است با هم بررسی می‌کنیم. نتیجه ی کار معماران این پروژه ها، بیانگر این نکته است که، با چاشنی بکارگیری قوه خلاقیت، آجر نما همچنان یکی از محبوب ترین مصالح ساختمانی در آینده به شمار خواهد‌آمد. با ما همراه باشید:
موزه Open-Air در هلند
این موزه، یک موزه میراث فرهنگی از میراث ساختمان سازی در کشور هلند است. در فضای باز این موزه، مجموعه ای از ساختمان های بومی از سراسر هلند قرار دارند که هرکدام بیانگر معماری دوره ای خاص در تاریخ این کشور هستند. در اولین نگاه از بیرون به موزه، دیواری به طول 470 فوت که از آجرهایی با روش‌های مختلف اتصال و چینش، تشکیل شده است، از تماشاگران استقبال می‌کند. این تنوع طرح و چینش و اتصال آجر نما ها در این دیوار، اشاره واضحی است به انواع آجرهای موجود در ساختمان هایی که در محوطه ی موزه ساخته شده اند.
مرکز اسناد حقوق بشر جنوب آسیا – دهلی نو – هندوستان
شرکت معماری طراح این ساختمان، برای جلوگیری از سر و صدا و تابش نور مستقیم خورشید، تصمیم به استفاده از طرح آجر نما مشبک گرفت. مزیت استفاده از این روش چینش آجر نما، حفظ حریم خصوصی، جلوگیری از تابش زیاد خورشید به داخل ساختمان و همچنین، کمک به تهویه مناسب هوای داخل ساختمان است. این ساختمان، ظرافتی را که آجر می‌تواند داشته باشد را نشان می دهد – به گونه ای که با هیچ یک از مصالح دیگر نمی‌توان چنین نمایی خلق کرد.
مرکز اجتماعی Westvleteren در بلژیک
معماران این پروژه، با ترکیب ساختمان های یک مدرسه قرن نوزدهمی و یک ساختمان انباری در دهه 1990 و بازسازی آن ها، دو ساختمان آجری مجزا را به یک ساختمان واحد تبدیل کردند. این عملیات بازسازی، حس قابل لمسی از تاریخ و تولد دوباره دارد که کاملاً متناسب با نقش این ساختمان به عنوان یک مرکز اجتماعی است. در پوشش این ساختمان از آجر نما انگلیسی روندوم و آجر نما شاموتی روشن استفاده شده است.
ساختمان ABC – کره جنوبی
این ساختمان اداری دارای پنج سطح (یا طبقه) است که به این سبک ساخت، اصطلاحا، “کوه معماری” گفته می‌شود. راه پله ها، با پنج سطح (ایستگاه)، به بالای ساختمان (که در این سبک معماری، به آن، قله گفته می‌شود) می‌رسند. قسمت جذاب دیوار های این ساختمان، دیوارهای مشبک هستند که با طرح پلکانی از پایین به بالا می‌‌روند. نمای این ساختمان با آجر نسوز نما طوسی پیاده سازی شده که در کنار زاویه های تند و اشکال مکعبی طبقات، ظاهری مدرن و امروزی به ساختمان داده است.
موزه هنر کلمبا (Kolumba) – کلن – آلمان
احتمالاً بیش از هزار سال است که یک کلیسا در این مکان وجود داشته است. در حالی که بخش‌هایی از سبک قرون وسطایی ساختمان آن باقی مانده است، قسمت اعظم ساختمان، در طول جنگ جهانی دوم ویران شد. معمار این پروژه، تصمیم گرفت قسمت های باقیمانده ساختمان را با هم ترکیب کند و از قسمت های پراکنده، یک ساختمان اصلی و منسجم بسازد. در نتیجه با استفاده از آجر نما طوسی روشن، یک ساختمان اصیل با سردری به جای مانده از دوران گذشته، در مرکز شهر کلن، برای برپایی موزه هنر کلمبا آماده شد.
همانطور که در تصویر نیز مشاهده می‌کنید، در قسمت هایی از نمای این ساختمان نیز، از چینش مشبک و روزنه دار آجر نما ها استفاده شده که به نور و صدا، اجازه ی ورود به محوطه ی ساختمان را می‌دهد.
استفاده از آجر نما به سبک مواج در ساختمان Mulberry House – نیویورک
در جریان طراحی معماری این پروژه، تراکم و طرح سایر ساختمان های محل، ایجاب می‌کرد که این آپارتمان بلند بتنی مسلح، باید به گونه ای که با سایر ساختمان های مجاور خود همخوانی داشته باشد، نما شود. برای ایجاد نمای آجری مواج، هر پانل از آجر ها خارج از سایت پروژه ساخته شد و سپس، پانل ها به پروژه منتقل شدند.
روش ساخت پانل ها به این گونه بود که، با یک قالب لاستیکی آجرها را روی زمین نگه می داشتند و روی آن بتن می‌ریختند. پس از پخت، فرم لاستیکی برداشته شد تا پانل یکپارچه برای نصب در نما آماده شود. نوآوری این پروژه در ساخت پانل های مجزا با این روش، می‌تواند راهنمای شما برای طراحی های پروژه ی بعدی تان باشد.
آپارتمان سیب قرمز (Red Apple) در بلغارستان
استودیو معماری Aedes در این پروژه، ساختمان یک کارخانه سابق را بازسازی کرده و آن را به آپارتمانی مدرن تبدیل کرده است. در پیاده سازی نمای این ساختمان، از سه رنگ آجر نما استفاده شده است. انگلیسی (قرمز) تیره، شاموتی روشن و شاموتی تیره.
قسمتی از ساختمان که با آجر نمای شاموتی تیره نما شده، بطور کامل بطور مشبک چینش شده است. در قسمتی که از آجر نما شاموتی روشن استفاده شده، بالکن های کوچک فلزی یک نفره برای هر واحد ساخته شده است.
طراحی ساختمان در قسمت جلویی (که با آجر نسوز نما انگلیسی تیره نما شده)، به گونه ای خلاقانه و خارج عرف و به اصطلاح، دارای شکل تصادفی و نامتقارن است.
ساختمان Pixel House در کره جنوبی
آجرکاری پلکانی محیط و سقف این خانه کوچک در کره جنوبی، نمایی چشم گیر را خلق کرده که توجه ها را به سمت خود جلب می‌کند. کارفرما، علاقه داشت که ساختمان خانه اش داری شکلی منحنی و خارج از عرف ساختمان های دیگر باشد. نما کاری یک ساختمان منحنی به این روش، کار دشواری است، اما، نتیجه ی کار، به طرز جذابی خیره کننده و جالب توجه شد.
ساختمان کلیسای Arsta در سوئد
ساختمان این کلیسا، روی تخته سنگی مشرف به حومه استکهلم قرار دارد. تعداد زیادی از مصالح برای پیاده سازی نمای آن استفاده شده است – آجرهای لعابدار سبز و سفید، قرمز، آجر های مشبک و آجرهای شسته شده با آهک. با این حال، ترکیب استادانه ی این مصالح و توجه به جزئیات، در واقع یک ساختمان مذهبی با حس و حال عرفانی را پدید آورده است.
دیوار های این ساختمان، برخلاف بسیاری از ساختمان های آجری قرن بیست و یکمی که دارای ساختار بتن آرمه هستند، از آجر باربر ساخته شده اند. یکی از نتایج تحمل چنین وزنی، این است که دیوارها در سطح زمین حدود سه فوت ضخامت دارند.
موزه نینگبو (Ningbo) در چین
برای پیاده سازی نمای این موزه عظیم تاریخ چین ،از مواد و مصالح محلی، با اشکال و اندازه های مختلف از جمله ده ها هزار آجر استفاده شده است. طراحی قایل شکل آن، آن را شبیه کشتی غول پیکری می کند که در منظره شناور است. در قسمت اعظم ساختمان، از آجر نما صخره ای استفاده شده و در قسمتی دیگر، از آجر نما ساده طوسی استفاده شده است.
